ویلای باتچای

موقعیت: ایران، تبریز، 30 کیلومتری جاده تبریز ورزقان

مصالح: سیمان، کاه، چوب

مساحت زمین: ۱۰۰۰m^۲

مساحت ساخت: ۳۰m^۲

معمار: حسن ابراهیمی اصل

همکار طراحی: ابراهیم صفدری

استودیو: دفتر معماری ردِّ خاک

عملیات بنایی: حسین عبداله‌پور

عملیات سازه‌ای: جلال نزاکت

تأسیسات الکتریکی: سلمان داوری

⁠تأسیسات مکانیکی: شرکت تأسیساتی خردمند

مجری و تأمین‌کننده متریال‌های چوبی: محمدحسین رامگر

عکاس: حسن ابراهیمی اصل

توضیحات:

متن ارائه شده توسط معمار:

باتچای سکونتگاهیست بومی؛ که از بازسازی خانه باغی ۱۵ متر مربعی در منطقه ی ییلاقی- روستایی به همین نام (باتچای)، واقع در ۲۵ کیلومتری تبریز، ساخته شد. هدف پروژه؛ فراهم آوردن سرپناهیست برای ساکنینی که گهگاهی زندگیشان در مزرعه و در میان درختان و محصولاتشان می گذرد.

بنا در وسط یک زمین زراعی تقریبا ۱۰۰۰ متر مربعی احداث شده بود که از سه وجه نیز تحت مجاورت همسایگی هایی از جنس و کاربری همسان، قرار داشت. ابتدا و انتهای سایت اختلاف ترازی حدودا ۳ متری داشت که سعی گردید ترازبندی سایت نیز بر اساس این اختلاف ارتفاع و زاویه ی شیب تنظیم گردد. کلیت پروژه؛ بازسازی بنای موجود و کرت بندی سایت را شامل می گردید. با در نظر گرفتن تمامی موارد ذکر شده، یک مداخله و افزایش حجم ۸ متر مربعی در کالبد بنا و بقیه مداخلات تحت دامنه طراحی و بازسازی داخلی، و نمای پروژه اتفاق افتاد.

ايده و توسعه طراحي

معنوی لغوی باتچای؛ رودخانه ای در عمق یا فرونشسته می باشد؛ که این استعاره­ی لغوی اولین پرسش پروژه را برای ما ایجاد کرد: آیا این فرونشستگی می­تواند در خود بنا نیز اتفاق بیفتد؟ آیا خط آسمان بنا می­تواند با خط آسمان سایت یا زمینه منطبق باشد؟ این سوالات ما را به ادغام خط آسمان بنا با خط طبیعت هدایت کرد؛ به عبارتی ترکیب طبیعت و خط آسمان و یا محو شدن و فرونشستن بنا در طبیعت و انتقال طبیعت به بام بنا (با قرار دادن کاه در پشت بام).

در مداخلات انجام شده متمرکز بر دو اصل اساسی بودیم؛ الف) رسیدن به اتمسفر بومی و حس مکانی، با بازخوانی و بازسازی روش های محلی و توسعه­ی پروتوتایپ معماری آذربایجان ب) سازگاری با اقلیم سرد آذربایجان با مصالح ایدری و روش­های غیر­فعال.

بدترین ضلع و یا جداره خارجی ساختمان در اقلیم آذربایجان، پشت بام می­باشد که در زمستان با ساطع شدن طول موج بلند باعث اتلاف حرارت فضای داخلی و در تابستان با جذب پرتو مستقیم خورشید باعث افزایش دمای داخلی می­گردد. استفاده از تل­های کاه که در پاراگراف بالا توضیح داده شد، علاوه بر اهداف مفهومی- استعاری ذکر شده می­تواند این نقیصه را به مقدار قابل توجهی رفع نماید، و علاوه بر عملکرد اقلیمی در ایجاد بصر بومی و ادامه­ی توسعه ی پروتوتایپ معماری آذربایجان، نقش مهمی ایفا نماید.

در باب شکل­دهی فضای داخلی؛ حضور و درک آتش مانند اکثر نقاط ایران، برای مردم آذربایجان نیز، مؤلفه ای رضایت بخش بوده و علاوه بر عملکرد و توجیهات اقلیمی، در بسیاری از موارد نقش آیینی و نمادی نیز دارد و از قدیم الایام با نام "کرسی" در پروتوتایپ معماری بومی این منطقه وجود داشته و در گردهم آوردن ساکنین بنا دور هم، نقش مهمی دارد. بر این اساس، چینش فضایی را به دو بخش یا زون آشپزخانه (و فضای سرویس­دهنده آن) و فضای نشیمن (گردهم­آیی دور آتش دان) تقسیم نمودیم. آتش دان جدای بحث عملکردی به عنوان مؤلفه­ای در راستای جمع افراد دور هم عمل می­نماید، به رسم آیین این بوم و اقلیم، این گردهم­آیی به صورت نشستن بر روی زمین و به اصطلاح؛ جمع شدن به دور کرسی، اتفاق می­افتد.  و در نهایت نیم نگاهی نیز به امکان ایجاد فضا در محور عمودی یا نگاه مقطع­گرا به تقسیم فضایی داشتیم، و در این راستا، از فضای بالای آشپزخانه جهت استراحت و خوابیدن شبانه استفاده شده است؛ که این امر به دلیل صعود هوای گرم به بالا، توجیه اقلیمی نیز می­تواند داشته باشد.

پروژه برنده دومین دوره جایزه ویلا در بخش بازسازی با کد شرکت کننده VA-۰۲۰۳ 

جهت ملاحظه اخبار این دوره از جایزه بزرگ ویلا به بخش اخبار وبسایت رسمی مجله ویلا مراجعه نمایید.

جایزه ویلا ۱۴۰۲