خانه‌ای برای یک معمار، گروه شماره 10
موقعیت: یزد، ایران
معمار: استودیو طراحی AA
کارفرما: بدریه دهقان
مصالح: بتن و آجر
تاریخ طراحی: ۱۳۹۶
مساحت زمین: ۳۲۴m۲
مساحت ساخت: ۳۵۰m۲
شرکت معماری: آتلیه‌ی معماری امیرعباس ابوطالبی و همکاران
معمار مؤلف: امیرعباس ابوطالبی، وحید جودی، فریده جعفرزاده
مشاور و طراح راهبردی/اجتماعی: محمدرضا حائری مازندرانی
تحلیل انرژی: بدریه دهقان، سید احسان فاطمی
توضیحات:
باور داریم که معماری و شکل زندگی ، اثری دو سویه بر هم دارند. دیری‌ست که معماری مناطق گرم و خشک ایران به درون گرایی زبانزد است و این اتفاق از شرایط اقلیمی منطقه بر می آید و از سوی دیگر ریشه در شکل زندگی مردمان آن دارد که باعث شده این دو موضوع پیوند خاصی با هم داشته باشند .
این خانه، روایتی است از درون گرایی که برون گرایی را به ضیافتی در حریم خود فرا می خواند ، از این رو دقیق شدن در تفاوت این دو ویژگی ، شایسته بود تا از اختلاف نگاه ها، کلید واژه های معماری بدست آید .
ایجاد فضایی مرموز ، بازی های نور و سایه و اینکه چطور این بنا میتواند در هماهنگی با اقلیم ، شخصیت منحصر بفرد امروزی و با ساکنین خود نیز پیوندی عمیق داشته باشد ، ایده ی اصلی بنا و ریزفضاهای آن را شکل داد ، که نمود آن هم از ابتدای ورود به خانه پیداست، نمایی متخلخل که چشم مخاطب را می نوازد و منحنی جداشده از پوسته اصلی که بی پیرایه فرد را به داخل فرا می خواند. و از همان ابتدا سکانس بندی های پویا فرد را از برون به درون و از درون به کشف فضا دعوت می کنند . حیاط ها از بارزترین جلوه های درون گرایی این بنا هستند، نگاه به حیاط در این پروژه احیاء حیاتی دوباره برای خانه امروزی بوده به طوری که نگاه دو بعدی به آن جای خود را به نگاه سه بعدی داده است ، بدان معنا که حیاط در ارتفاع نیز حیات و سرزندگی عطا می کند . با این تفکر حیاط اول که به درون زمین کشیده شده است هم برای نور گیری سوئیت مهمان و هم عدم تمرکز گرمای آفتاب بر روی سطح همکف می باشد ، حیاط بعدی میان آشپزخانه و پذیرایی است که نیمه عمومی می باشدو قابلیت این را دارد تا با کنار زدن پنجره های جمع شو جانبی ، فضای منعطف و یکپارچه بین آشپزخانه، نهارخوری، حیاط و پذیرایی بوجود آید که کارکرد خود را خواهد داشت ، راهرویی بیرونی ما را به سمت حیاط بزرگتر و محرم تر که پشت بنا قرار گرفته دعوت می کند که پاتقی است برای ارتباط بیشتر اعضاء خانواده تا اوقاتی را با هم در هوای آزاد سپری کنند، از ویژگی های این حیاط نیمه مسقف بودن آن است که نسبت به دو حیاط قبلی خنک تر خواهد بود .
در حقیقت، همین سبزینگی درختان و آبی حوض میان احجام، تلطیف فضا را سبب می شود و وجود این حیاط ها، سایه و نیم سایه ها این امکان را برای ساکنین فراهم می کند تا حتی در گرمای هوا از خنکای آن بهره مند گردند. ضمن آن که بازشوهای متعدد اتاق ها به درون این حیاط ها ، دید و منظر مطلوبی را نیز بوجود می آورند .
از حیاط که بگذریم، مرکزیت آشپزخانه در این طرح نیز بی دلیل نیست، زیرا که مادر بیشتر زمان را در این فضا می ماند پس باید بتواند هم به لحاظ روحی دید و منظر غنی ای داشته باشد و هم عمق میدان و ارتباط کافی به اتاق ها و فضاهای جانبی ؛ از طرفی بالای فضای آشپزخانه و در حجم مرکزی بنا ، اتاق نشیمن قرار دارد که در مرکزیت بین اتاق خوابهای طبقه اول قرار دارد تا هم دسترسی بهتری برای خانواده داشته باشد و هم بتوانند از فضایی دلپذیر میان دو حیاط استفاده کنند .
سایر ویژگی های طرح :
۱- توجه به ارتباط کیفیت فضا با مخاطب آن
۲- باز تعریفی از حیاط مرکزی
۳- سعی در ایجاد حس تعلق به فضا
۴- نگاه ویژه به باکس پله برای ایجاد تهویه هوا و طرح بازشوی ویژه ای برای این منظور
۵- نگاه عملکردی به پوسته نما (هدایت باد به داخل بنا ، کنترل نور خورشید و محرمیت )
۶- کارآفرینی برای استادکاران هنر سفالگری ( برای سفال های عایق حرارت سقف )
۷- توجه به عقب نشینی نسبت به همسایگی ساخته شده
۸- سازماندهی فضایی با توجه به خواسته کارفرما ، اقلیم و نگاه سه بعدی به حیاط
۹- توجه به طرح بازشو ها جهت خروج هوای گرم داخل
۱۰- توجه به کیفیت و ابعاد حیاط ها و دید و منظر بازشوها و متناسب با آن در نظر گرفتن درختان بومی
۱۱- سیرکولاسیون طبیعی هوا از حیاط پشتی ( که مجاور هوای آزاد حیاط همسایه پشتی می باشد تا حجم ابتدایی بنا )
۱۲- در نظر گرفتن حوض های کوچکی در هر ۳ حیاط هم برای حفظ رطوبت هم استفاده از صدای آب در آن فضا
با طراحی این پروژه باید گفت برای ما درون گرایی ، حس رمز آلود مکاشفه ای است که با نور ، صدا و حرکت شروع می شود تا مخاطب را به کشف فضا ببرد .
معماران مرتبط:
