مدرسه دهنو

۶ آذر ۱۳۹۷

مقدمه

درمرداد ماه  سال 1395 ، تحقیقات  گسترده ای دررابطه با ساختار اقتصادی، اجتماعی و اقلیمی روستای فتح المبین انجام دادیم . پروژه مدرسه دهنو ، 6 کلاسه دریکی از محروم ترین مناطق کشور ایران قرار دارد که به منظور تامین امکانات آموزشی برای مردم آن منطقه طراحی شده است.

 روستای دهنو فتح المبین از توابع بخش شهرستان عنبر آباد در استان کرمان ایران است و با جمعیت حدود 452 نفر در حال حاضر هیچ مدرسه ابتدایی برای ساکنان آن وجود ندارد. ابعاد مختلف طرح مورد نظر شامل چالش هایی برای حل شرایط اقلیی منطقه با روز های گرم تا 40 سانتی گراد تهیه و ارائه می گردد.

 

مدرسه دهنو تغییر شکلی است از یک ساختمان خرابه به یک ساختمان جدید که از لحاظ مصرف انرژی  پایدار محسوب می شود و از آسایش دمایی مطلوبی  بهره مند است . این بهره مندی بر اساس فرهنگ زندگی مردم همان منطقه  و نیاز حیاتی آنها جهت برخورداری از امکانات آموزش دریکی از محروم ترین مناطق کشور ایران و بر پایه این سه محور اصلی طراحی شده است :

- سرمایش طبیعی ساختمان کلاسها

- روشنایی طبیعی ساختمان کلاسها

- تهویه طبیعی ساختمان کلاسها

نقشه اصلی (سایت پروژه)

محدوده پروژه دراقلیم گرم و نیمه خشک قرار دارد که با خانه های مسکونی زمینهای کشاورزی، جاده اصلی ، ساختمانهای موجود، دو رودخانه و رشته کوه  جبال بارز احاطه شده است و 650 متر از سطوح دریا ارتفاع دارد.

هوا در تابستانها بسیار گرم است و در زمستانها معتدل می باشد. واختلاف دمای زیاد بین ساعات روز و شب وجود دارد این محدوده دارای خاک حاصلخیر است و قابلیت های فراوان کشاورزی و همینطور پرورش زنبور عسل از فرصتهای کارآفرینی در آن به شمار می رود.

تکنیک های ساختمانی

طراحی پروژه بر اساس اقلیم منطقه ، نیروی کار محلی وتکنولوژِی ساخت بو می انجام  پذیرفته است . غالب مصالح ساختمانی مورد استفاده در طرح مورد نظر بومی و قابل دسترسی می باشند. سنگهای گرانیت برای پی ، خاک محلی، شاخه های خرما، تنه درخت خرما، درخت داز، بله وکنته ، آجرهای خشتی، سیمان و شیشه که توسط کارخانجات داخلی به پروژه اهدا می گردند.

 

سازه بنا در درجه اول از آجرهای خشتی است که از مصالحی بومی و سنتی درمنطقه به شمار می رود که افزودنیهای اندکی جهت تقویت و ماندگاری به آن اضافه می گردد.

تکنیک های ساخت تکمیلی که در این طرح معرفی شده عبارتند از : فونداسیون بتن اکسپوز ، عایق میان دیوارهای و فونداسیون و تیرهای حلقوی بتنی برای تقویت سازه که روی دیوارهای باربر آجری حرکت می کنند و طاق آجری به سبک مازی کفته را حمل می نمایند.

 

کنترل حرارت گرمایشی

سقف کلاسها دو جداره است که گرمای حاصل از اشعه تابش آفتاب درفضای بین جداره اول و دوم سقف جریان پیدا می کند و از کناره های آن خارج می شود. همچنین هوای مصرف شده و گرم شده داخل کلاسهای درس پس از  بالا رفتن درون حجم کلاس ها ازطریق دریچه های  تهویه طراحی شده درارتفاع بالاتر خارج شده و یا درهمان محدوده قوس حجم کلاسها به گردش در می آیند و شرایط تامین آسایش کیفیت دمایی و تازه بودن هوای ارتفاع پایینتر را مهیا می سازند.

 

فضاهای پوشیده (سایبانها) ی اطراف جداره های کلاسهای درس ضمن حفاظت راهروها از باد و باران ، جداره ها را نیز خنک نگه می دارند که تاثیر خوبی روی حفظ آسایش فضایی داخلی و جلوگیری از هدر رفتن مکانیزم کولر طبیعی ایجاد می نماید.

 

تهویه و سرمایش طبیعی

سیستم تهویه سرمایش طبیعی توسط جریان باد محلی هدایت شده به روی تونل های طراحی شده و درختان حیاط مرکزی و کانال آبی  درون تونل ها ، تقویت شده و باعث ایجاد افت دمایی تا 10 درجه سانیگراد می گردند. جانمایی طولی کلاسه های درس درمسیر باد محلی  و طراحی مسیر آبی که توسط فضاهای پوشیده ، سایه اندازی شده اند امکان تغییر  در بچه هایی درارتفاع پایین روی دیوارهای شمالی و جنوبی  طرح را به ما می دهد که باد خنک از طریق این دریچه ها به تمام فضای قابل استفاده درسی جریان پیدا می کند.

 

نیروی کار محلی و مهندسی اجرا

کارگران غیر ماهر محلی جهت اجرای بنای مدرسه دهنو می توانند آموزش ببینند . همچنین سازه های نو آورانه الهام گرفته شده از ساختمان کپرهای اقامتی (بافته شده از درختان نخل و داز )در طراحی این بنا نقش ایفا می کنند که با ایجاد سقف دو لایه و فضاهای پوشیده حرارت خورشید را کنترل می نمایند.

این پروژه ضمن ایجاد اشتغال کوتاه مدت و با آموزش و انتقال دانش مهندسی آسان به نیروهای محلی منطقه ، زمینه ساز ساخت و سازهای مشایه را فراهم می آورد که ضمن ارتقا کیفیت زندگی هزینه های ساخت را کاهش می دهند.

 در مجموع  طرح معماری معرفی شده انگیزشی است جهت بالا بردن مهارت کارگران محلی و ترکیب تکنیک های ساخت سنتی و مدرن به سمت خلق فضای آموزشی- ارتباطی برای ارتقا کیفیت زندگی تحصیلی تا مرز اشتغال از راه کسب دانش و مهارت بر اساس قابلیت های موجود در منطقه و فرهنگ و استعداد های غریری مردمان همان منطقه.

 

 

هانیه فرج زاده l ویلانیوز